MS-DOS KOMUTLARI
Dos komutları iç ve dış komutlar olmak üzere ikiye ayrılır.
a. İÇ KOMUTLAR :
Bu iç komutlar COMMAND.COM dosyası tarafından çalıştırılılar. Eğer Command.Com dosyası
olmazsa bu komutlar çalışmaz.
1. CLS : Ekranı temizler.
Örnek:
C:CLS yazıp enter’e basınız. Dos ekranınız temizlenir.
2. DATE : Sistem tarihini görüntüler veya ayarlar.
Örnek:
C:>DATE date geçerli tarih 11/12/2000 Yeni tarihi girin.
3. TIME : Sistem saatini görüntüler veya ayarlar.
Örnek:
C:>TIME Time geçerli saat 09:54:05,65 Yeni saati girin.
4. VER : Bilgisayarın versiyon numarasını görüntüler.
Örnek:
C:VER yazıp enter’e basınca;
C:>Windows 98 [sürüm 4.00 1111]
5. VOL : Bilgisayarın etiketi ve seri numarasını görüntüler.
Örnek:
C:VOL yazıp enter’e basınca;
C sürücüsündeki birim SERDAR
Birim seri numarası 051A-10AC
6. DIR : Disk veya disketteki dosyaları ve dizinleri görüntüler.
Örnek:
C:DIR C:>dır .exe C:>DIR serdar*.*
Parametreleri:
1. dır/p : Dosya ve dizinlerin listesini sayfa sayfa verir.
2. dır/w : Dosya ve dizinlerin listesini yan yana verir.
3. dır/s : İç içe olan tüm dosyaları dizinleriyle gösterir.
4. dır/ar : Sadece okunur (saltokunur) dosyaları listeler.
5. dır/ah : Sadece gizli dosyaların listesini verir.
6. dır/ad : Sadece dizinlerin listesini alır.
Örnekler:
Dır/p dır/ar dır/ad dır/w dır/s
7. TYPE : Metin dosyalarının içeriğini görüntüler.
ÖRN: c:>type autoexec.bat
8. PROMPT : Sistem işaretini değiştirir.
Örnek: PROMPT SERDAR $p$g yazıp enter’e basarsanız eğer;
Serdar c:> şeklinde olacaktır. Tekrar C:> haline getirmek için;
C:>PROMPT $p$g yazmanız yeterli olacaktır.
9. REN (Rename) : Dosya ismini değiştirir.
C:>ren horoz.exe tavuk.exe
Sonra dır yazıp baktığınızda horoz.exe dosyası tavuk.exe olarak değişir.
Uzantı adları değiştirilmez. Eğer değiştirilirse çalışmayabilir.
10 DEL Dosya silen komuttur.
C:>DEL serdar.bat a:>del okul.exe
ÖNEMLİ NOT: Size yabancı gelen ve bilmediğiniz dosyaları kesinlikle silmeyiniz.
Çünkü; sildiğiniz bir dosya windows’un ya da kullandığınız bir programın bir dosyası olabilir.
Silerken iyi düşünün, son kararınızdan sonra siliniz. (Eminmisiniz?) J
11. COPY Bir veya daha fazla dosyayı başka bir konuma kopyalar. Kopyalama işlemine
NEREDEN – NEYİ – NE OLARAK soruları cevaplanmalıdır.
1. C:>copy *.bat a: (C sürücüsündeki uzantısı BAT olan dosyaları A sürücüsüne kopayalar.)
2. A:>copy *.* c:serdar (Disketteki bulunan bütün dosyaları C sürücüsünde bulunan SERDAR
dizininin içine kopyalar.)
3. c:>copy ay*.* a: (C sürücüsündeki bulunan ay ile başlayan dosyaları diskete kopyalar.
12. DİZİN KAVRAMI :
a) MD : Boş ve yeni bir dizin oluşturur.
Örnek: c:>md tavuk (yazıp enter’e basın. Sonra Dır ile listesine bakın
TAVUK <DIR> şeklinde gözükecktir.
b) CD : Var olan dizin içine girer.
Örnek: c:>cd tavuk (yazıp enter’e basın. Tavuk dizinin içine girersiniz.)
C sürücüsü C:TAVUK> şeklinde olur.
Sizde bilgisayardaki var olan dizinlere CDile girip DIR yazıp içinde hangi dosyalar olduğuna bakabilirsiniz.
c) CD.. Var olan dizinden çıkar.
Örnek: C:TAVUK>CD.. yazıp enter’e basın. C:> şeklinde olacaktır.
d) RD : Boş olan dizini siler.
Örnek : C:> rd tavuk (Sadce içi boş olan dizini siler)
b. DIŞ KOMUTLAR :
Bu komutlar C:WINDOWSCOMMAND dizininin içinde bulunur.
1. MEM : Bilgisayarın RAM belleği hakkında bilgi verir. Kaç RAM olduğunu gösterir.
Örnek: C:>MEM yazıp enter’e basmanız yeterli olacaktır.
2. LABEL : Sürücümüzün etiket adını değiştirmemizi sağlar.
Örnek: C:>LABEL
Etiket adını girin (11 karakter)?
Ya da kısayoldan C:>LABEL SERDAR
A:>LABEL SERDAR yazarsanız, disketinize DIR ile baktığınızda birim
etiket adı SERDAR olarak değişecektir.
3. CHKDSK : Disk veya disketi kontrol eder ve rapor verir.
Örnek: C:>CHKDSK C: C:>CHKDSK A:
4. SCANDISK : Disk ve disketin yüzeyinde, dosyalarda ve klasörlerde hata incelemesi
yapar ve sorunları giderir.
NOT: Genelde Windows düzgün olarak kapatılmadığı zaman makineyi tekrar açtığınızda
kendisi otomatik olarak devreye girer ve hataları düzeltir.
Örnek: C:>SCANDISK C: C:>SCANDISK A:
5. SYS : MSDOS sistem dosyalarını bir diskete kopyalar. Bilgisayr açılmadığı zaman
bu disketle açabiliriz.
Örnek C:> SYS A: A:>SYS C:
system aktarıldı.
(IO.SYS, MSDOS.SYS ve COMMAND.COM dosyalarını kopyalar)
(ıo.sys ve msdos.sys dosyaları gizlidir.)
NOT: Bilgisayarda başlangıç disketi oluşturmak isterseniz eğer. Windows başlangıç disketi oluşturmanızı
tavsiye ederim. (Adres: Başlat-Ayarlar-Denetim Masası-Program Ekle/Kaldır- Başlangıç Disketi)
6. ATTRIB :
Dosya niteliklerini değiştirir.
+R : Dosyaları salt okunur (silinemez) yapar.
+H : Dosyaları gizli (görünmez) yapar.
+S : Dosyaları sistem özelliği verir.
+A : Dosyaları salt okunur (silinemez) yapar.
Örnekler: C:>attrib +h serdar.bat (serdar.bat dosyasını gizler)
C:>attrib -h serdar.bat (serdar.bat dosyasını gizlilik özelliğini kaldırır.)
C:>attrib +r serdar.bat (serdar.bat dosyasını salt okunur yapar.)
C:>attrib -r serdar.bat (serdar.bat dosyasının salt okunur özelliğini kaldırır.)
Bu şekilde de yapabilirsiniz: c:attrıb +r +s serdar.doc
7. FORMAT : Yeni alınmış ve kullanılmış disk veya disketi bilgisayarın kullanacağı
biçime getirilmesini sağlar. Dolu disketleri boşaltır.
ÖNEMLİ: Format atılacak disket veya harddisk’te ki bilgilerin bir yedeğini mutlaka alın.
Çünkü içindeki bilgiler tamamen silinecektir.
Parametreleri:
/S : Sistem dosyalarını da transfer eder.
/Q : Hızlı (quick) formatlama yapar.
Örnekler: FORMAT A: (Diskete tam bir format atar.)
FORMAT A:/Q/S (Diskete hızlı ve sistem formatı atar.)
8. MOVE : Dosyaları taşımak veya dizin adlarını değiştirmek için kullanılır.
Örnekler: C:>move serdar.bat a:yardım
(C sürücüsündeki SERDAR.BAT dosyasını disketteki YARDIM dizinin içine taşır.)
A:>move hesap.xls c: (A sürücüsündeki (disketteki) HESAP.XLS dosyasını C sürücüsüne taşır.)
9. XCOPY : Dosyaları ve dizinleri alt dizinleri ile birlikte kopyalar.
Örnek: C:>xcopy C:>maas*.* a:maas
(C sürücüsündeki MAAS dizinini içindeki doyalarla beraber A sürücüsüne MAAS dizini açarak kopyalar.)
diZin mi ? Dosya mı? diye sorarsa Z harfine basrak dizini seçin. Kabul etmezse D harfine basınız.)
10. DELTREE : Dizinleri ve alt dizinleri içindeki dosyalarla birlikte siler.
Örnek: A:>DELTREE OKUL Eminmisiniz? (E/H) diye soracaktır.
(A sürücüsündeki OKUL dizinini içindeki doyalarla beraber siler)
11. DOSKEY : Klavye yön ok tuşlarına yazılan komutları yükler.
Örnek: C:>DOSKEY doskey yüklendi yazacaktır.(Son yazdığınız komutları
aşağı ve yukarı yön ok tuşlarıyla görebilirsiniz.)
12. DISKCOPY : Disketten diskete kopyalama işlemi yapar.
Örnek: C:>DISKCOPY A: A:
Önce Kaynak disketi yerleştirin. Okuma bitince sizden Hedef disketi istediğinde boş olan ikinci disketi
takıp işlemin bitmesini bekleyiniz. Sonuçta bir disketin içindeki bilgiler aynen diğer
disketede aktarılmış olacaktır.
AUTOEXEC.BAT DOSYASI
Bilgisayar açılırken çalışmasınız istediğimiz program satırlarının bulunduğu bir kelime
işlemcidir. İçinde değişiklik yapmak veya yeni bri satır ilave etmek için EDIT kelime işlemci ile girilir.
C:> EDIT AUTOEXEC.BAT
Örnek bir autoexec.bat dosyası
SET BLASTER=A220 I5 D1 H1 T4
Set NWLANGUAGE=ENGLISH
C:WINDOWSa3init.exe
SET CLASSPATH=C:PROGRA~1BORLANDVBROKERlibvbcpp.jar
mode con codepage prepare=((857) C:WINDOWSCOMMANDega2.cpi)
mode con codepage select=857
keyb tr,,C:WINDOWSCOMMANDkeybrd2.sys /id:179
C:UTILturkkeys /2
|
Eğer ki TURKKEYS.COM dosyasını yükleyip sağ taraftaki nokta işaretinin çalışmasını
istiyorsak eğer; önce TURKKEYS dosyasının bilgisayar da yüklü olması gerekir.
Adresinide öğrendiğimiz zaman artık iş satırı yazmaya gelecektir.
Adresini öğrenmek için windows’ta BAŞLAT-BUL-DOSYALAR VE KLASÖRLER’den AD
bölümüne TURKKEYS yazıp ŞİMDİ BUL dememiz yeterli olacaktır. Sonuçta diyelim ki UTİL dizinin
içinde bulundu.
C:> EDIT AUTOEXEC.BAT
Autoexec.bat dosyasına şu şekilde yazmamız gerekir.
C:UTILTURKKEYS /2
Sonra bu dosyayı kaydetmemiz gerekecektir. Alt-D tuşlarına basıp KAYDET seçeneği seçilmelidir.
Son olarak bilgisayarı tekrar kapatıp açtığımızda turkkeys.com dosyası yüklenmiş olacaktır.
CONFIG.SYS DOSYASI
Eğer dosyalarınız veya programlarınız çalışmıyor ise;
C:> EDIT CONFIG.SYS
Bu dosyanın içine
BUFFERS=50
FILES=50
Komutlarını yazıp kaydederseniz eğer dosyaları çalıştırabilirsiniz.
Her türlü sorularınız için:
