MUHASEBE DENETİM VE MALİ ANALİZ

ASIL RİSK: İç kontrolün olmadığı varsayımıyla, bir savın finansal tablolardaki yanıltıcı beyanlara olan duyarlılığı, (doğal risk)

ALFA RİSKİ: İç kontrol güvenilir olduğu halde örneklemden güvenilir olmadığı sonucunu çıkarmak. (Hata Tipi I).

ANALİZ SONUÇLARI: Mali analiz tekniklerinin finansal tablolara uygulanmasıyla ortaya çıkan değerlerdir.

ANALİTİK PROSEDÜRLER: Denetlenen işletmenin finansal ve finansal olmayan verileri ile kayıtları arasındaki anlamlı ilişkilerin incelenmesinden çıkan sonuçların denetçinin tahminle¬rine uyup uymadığının belirlenme yöntemi.

BAĞIMSIZ DENETİM: işletmelerin mali tablolarının piyasada serbest meslek erbabı olarak faaliyet gösteren dış denetçi veya denetim firmasınca doğruluk ve güvenilirliğinin araştırı¬lıp, oluşturulacak görüşün denetim raporuyla ilgili bilgi kullanıcılarına açıklanması.

BİLGİNİN DOĞRULUĞU: Kayıt ve raporların GKGM ilkelerine ve yasalara uygun şekilde yapılması.

BİLGİNİN GÜVENİRLİĞİ: Gerçekleşen tüm finansal işlemlerin belgelenmesi ve belgeler yardımıyla kaydedilip, raporlanması.

BİLGİ KULLANICISI: Mali tablolardaki muhasebe bilgilerini işletmeden olan beklentisi doğrultusunda alacağı finansal kararlarda kullanacak olan kişi veya kurum.

BAĞIMSIZ DENETÇİ: işletmelerin mali tablolarının denetimini üstlenen dış denetçi.

BETA RİSKİ: îç kontrol güvenilir olmadığı halde örneklemden güvenilir olduğu sonucu çıkarmak.

DIŞ DENETİM: işletmelerin mali tablolarını işletme dışından tarafsız bir kişiye (Bağımsız Muhasebe Uzmanına) incelettirmeleri.

DENETİM: Sunulan bilgi ile kabul edilen ölçütler arasındaki uygunluğun derecisinin belirlenmesi ve raporlanması için bilgi hakkında kanıt toplanması, değerlendirilmesi ve sonuç¬ların ilgili kullanıcılara iletilmesi.

DENETÇİ GÖRÜŞÜ: Denetçinin denetim raporunda mali tabloların doğruluğu ve güvenirliği hakkında yaptığı açıklama.

DENETİM STANDARTLARI: Denetçiye denetim uygulamasında yardımcı olmak amacıyla tebliğ aracılığıyla yapılan yorum ve açıklamalar.

DENETİM İŞLEMLERİ: Denetim sırasında yapılan faaliyetler ile bu faaliyetlerde izlenen yol ve yöntemler.

DENETİM RİSKİ: Denetçinin finansal tablolar hakkında uygun görüş bildirmeme olasılığı.

EVREN: Denetçinin bilgi edinmek istediği ve aynı türden birimlerin oluşturduğu yığın. (Ana Kütle)

ENFLASYON MUHASEBESİ: Paranın değerindeki değişmeleri yan¬sıtmaması nedeniyle gerçek durumu göstermeyen finansal tabloların uygun değerleme ölçüleriyle düzeltilmesi işlemi.

FİNANSAL TABLOLAR:  işletmenin finansal durumunu ve faaliyet sonuçlarını yansıtan muhasebe raporları. (Mali Tablolar)

FAALİYET SONUÇLARI: Gelir tablosunun ana faaliyetten, diğer fa¬aliyetlerden ve olağan dışı durumlardan doğan hasılat, gelir, kar, gider ve zararların oluşturduğu kar veya zararları gösteren beş bölüme veriler ad.

FİNANSAL TABLOLARIN DENETİMİ: Finansal tablolardaki savlar ile GKGM ilkeleri ve yasal düzenlemeleri karşılaştırmak suretiyle tabloların doğruluk ve güvenliği hakkında görüş oluşturma.

FAALİYET ORANLARI: işletme varlıklarının kullanımındaki etkinlik derecelerini ölçmede kullanılan oranlar.

FON: Yasal olarak kullanılabilen hakların finansal araçların ve finansal olanakların tümünden oluşan aktifin tamamı.

GENEL KABUL GÖRMÜŞ DENETİM STANDARTLARI: Bilginin doğruluğunu ve güvenilirliğini denetlemeye yetkin uzmanın sahip olması gereken özellikleri, denetimde izlediği yol ve yöntemler ile görüş elde etmesi ve açıklamasına ilişkin kurallar.

GENEL KABUL GÖRMÜŞ MUHASEBE STANDARTLARI: Finansal işlemlere ait verilerin toplanması ve işlenerek muhasebe bilgilerine dönüştürülmesi ile ilgili çeşitli uygulama kuralları.

GELİR TABLOSU: İşletmenin belli bir hesap dönemindeki faaliyet sonuçlarını gösteren tablo.

HİLE: Finansal tablolarda kasıtlı olarak yapılan yanlışlıklar.

HATA: Finansal tablolarda kasıtsız olarak yapılan yanlışlıklar. 

HESAP KALANI TESTLERİ: Hesap bakiyelerinin doğru olup olmadığını değerlendirmek için kullanılan denetim işlemleri.

İŞLEM SAVLARI: Finansal tablo unsurları içinde vücut bulan ve yönetim tarafından yapılmış olan beyanlar.

İÇ KONTROL: Faaliyetlerin etkinliğini ve verimliliğini, finansal raporlamanın güvenirliliğini; gerekli yasal düzenlemelere uyumu sağlamak amacıyla üst yönetimce belirlenmiş ve uygulamaya konulmuş önlemler ve yöntemler ile örgüt planından oluşan sistem.

İŞLEM TESTLERİ: Bir işlemin belgelendirilmesinde ve muhasebe kayıtlarına geçirilmesinde düzenlenen tüm belgelerin ve izleyen tüm muhasebe işlemlerinin doğru olarak yerine getirilip getirilmediğinin incelenmesine yarayan denetim işlemleri.

KREDİ ANALİZİ: İşletmenin borç ödeme gücünü ölçmek amacıyla yapılan mali analiz.

KANITIN GÜVENİRLİĞİ: Denetim kanıtının incelenen alanın inceleme amacına uygun olması.

KANITIN YETERLİLİĞİ: Toplanacak kanıtın görüş elde etmeye yetecek miktarda olması.

KANITIN GEÇERLİLİĞİ: Kanıtın denetçinin görüşüne etki edecek nitelikte olması.

KANITIN NESNELİĞİ: Kanıtın bütün denetçilerinin görüşüne aynı yönde etki edecek objektiflikte olması.

KANITIN SÜREKLİLİĞİ: Elde edilen kanıtın denetim faaliyetinin yapıldığı zaman dilimi ile uyumlu olması.

KONTROL ÇEVRESİ: Bir işletmenin geçmişinden ve kültüründen etkilenen, işletmede çalışan kişilerde kontrol bilinci olmasını sağlayan tüm faktörler.

KALDIRAÇ ORANLARI: işletmenin kaynak yapısının ve uzun vadeli borç ödeme gücünün ölçülmesine yarayan oranlar.

KONTROL EYLEMLERİ: işletmenin amaçlarına ulaşmasını engelleyecek risklerin önlenmesine yardımcı olan politikaların ve yordamların (prosedürlerin) uygulanması.

KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR ANALİZİ: Bir işletmenin birbirini izleyen aynı uzunluktaki dönemlere ait finansal tablolarında yer alan kalemlerdeki değişmelerin belirlenmesi, incelenmesi ve değerlendirilmesi.

KARLILIK ANALİZİ ORANLARI: işletmenin satışlarına ve kaynaklarına göre karlılığını ölçen oranlar.
 
KABUL EDİLEBİLİR YANLIŞLIK: Bir hesaba dağıtılan ilk önemlilik yargısı.

KONTROL RİSKİ: Yanıltıcı beyanların müşteri işletmenin iç kontrol sistemi tarafından zamanında engellenememe olasılığı.

LİKİDİTE ORANLARI: işletmelerin kısa vadeli borç ödeme gücünü ölçmeye yarayan, dönen varlıklar ile kısa vadeli yabancı kaynaklar arasında çeşitli matematiksel ilişkiler kurulmasını sağlayan oranlar.

MADDİ DOĞRULUK TESTLERİ: Müşteri işletmenin mali tablolarındaki tutar doğruluklarını araştırmak ve araştırırken de önemli parasal ve açıklama hatalarının mevcut olup olmadığını tespit etmek için yapılan denetim işlemleri.

MÜŞTERİ BEYAN MEKTUBU: ilerde yönetimle arasında çıkabilecek anlaşmazlıklarda kullanılmak ve mali tabloların sorumluluğunun yönetime ait olduğunu onaylatmak için denetçinin yönetimden denetim süresince yöneltilen sorulara verdiği yanıtları içeren aldığı yazı.

MUHASEBE BİLGİSİ: Mali tablolarda sunulan finansal bilgiler

MALİ DURUM: Bir bilançonun işletme varlıkları ile bunların finansman kaynaklarını birarada yansıtması.

MUHASEBE SİSTEMİ: Bir işletme tarafından finansal faaliyetlerini izlemek ve bu faaliyetleri karar vericiler için faydalı bir şekilde özetlemek üzere kullanılan yöntemler ve araçlar bütünü.

MÜŞTERİ: Finansal tabloları denetlenen işletme.

NET ÇALIŞMA SERMAYESİ: Dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynaklan aşan kısmı.

NET ÇALIŞMA SERMAYESİ NOKSANI:  Dönen varlıkların kısa vadeli yabancı kaynaklardan az olmasından doğan fark.

NİCELİK ÖRNEKLEMESİ: Denetçinin ana kütle hakkında parasal ve niceliksel sonuçlara ulaşmak için uyguladığı örnekleme modeli.

NİTELİK ÖRNEKLEMESİ: Muhasebe işlemlerindeki hataların ortaya çıkış oranını tahminde (uygunluk testinde) kullanılan istatistiksel örnekleme.

ORAN ANALİZİ: Finansal tablolardaki kalemler arasındaki matematiksel işlemlerin kurulması.

OTOFİNANSMAN: İşletmenin kar yedekleri, dönem net karı ve geçmiş yıllar karından oluşan, kardan işletmede bırakılmış kısım.

ÖNEMLİLİK: Finansal tablolarda atlanan veya yanlış beyan edilen muhasebe bilgisinin mevcut koşullar ışığında tablolardaki bilgiye güvenerek karar veren mantıklı bir kullanıcının kararını etkileyebilecek boyutta olması.

ÖRNEKLEME HATASI: Evrenin tamamının incelenemeyip sadece örneklemin incelenmesinden dolayı ortaya çıkan sapma.

ÖRNEKLEME ÇERÇEVESİ: Evren birimlerini tam olarak içeren ve evrenin fiziksel yapılanmasını gösteren liste.

ÖRNEKLEME RİSKİ: Denetçinin örneklemi temel alan sonuçlarıyla evrenin tamamına aynı yolla uyguladığı testlerden elde edeceği sonuçlar arasında fark olması olasılığı.

ÖRNEKLEME DIŞI RİSK: Denetçinin yanlış planlama yapmasından, örnekleme yöntemini yeterince iyi uygulayamamasından ya da zaman baskısı nedenleriyle ortaya çıkan risk; insan hatasından doğan risk.

ÖRNEKLEME: Evrenden (ana kütleden) bir örneklem seçilmesi ve sadece bu örneklemin incelemeye alınması ile varılacak sonucun evrene mal edilmesi olayı.

PARASAL BİRİM ÖRNEKLEMESİ: Bir evren içindeki hatanın toplam parasal tutarı hakkında sonuçlar çıkarmak.

RİSK: işletme faaliyetlerinin planlandığı gibi gerçekleşmeme olasılığı.

SOSYAL SORUMLULUK: Muhasebe ve denetim uygulamalarında belli kişi veya grupların değil, tüm toplumun çıkarlarının gözetilmesi.

TRENT ANALİZİ: İşletmenin mali durumu ile faaliyet sonuçlarını uzun dönemli olarak inceleme olanağı veren analiz tekniği.

UYGUNLUK TESTLERİ: Müşteri işletmenin iç kontrol sisteminin kabul edildiği gibi olup olmadığının ve gerektiği şekilde işleyip işlemediğinin incelenmesi ve değerlendirilmesi için yapılan denetim işlemleri. (Kontrol testleri)

YÖNETİM ANALİZİ: İşletmenin sağlam bir finansman politikasına sahip olması ve faaliyetlerinde devamlı bir şekilde başarıya ulaşması için alınacak kararlara dayanak olmak üzere yapılan analiz.

YATIRIM ANALİZİ: Bir işletmenin mevcut yatırımcıları ile potansiyel yatırımcıları tarafından yapılan analiz.

YANILTICI BEYAN: Finansal tabloların içerdiği yanlışlıkların, onların GKGM ilkelerine uygun olarak dürüstçe sunulmasını engelleyecek ve bu tablolara güvenen kullanıcıların kararlarını etkileyecek önemde olması.

YANLIŞ RET RİSKİ: Hesap kalanlarında maddi hata olmadığı halde örneklemeden hata olduğu sonucu çıkarmak. (Hata Tipi I)

YANLIŞ KABUL RİSKİ: Hesap kalanlarında maddi hata olduğu halde örneklemden hata olmadığı sonucunu çıkarmak. (Hata Tipi II)

YORUM: Analiz sonuçlarının işletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçları bakımından değerlendirilerek tahminlerde bulunulması.